Inleiden versus Afwachten

Wat is inleiden?

Je bevalling komt natuurlijk op gang doordat je weeën spontaan beginnen of je vliezen breken. Soms is het nodig om de bevalling kunstmatig (manueel of met medicatie) op gang te brengen in het tweede of derde trimester van de zwangerschap omwille van (een risico op) complicaties voor jou of je baby (bv. zwangerschapsvergiftiging, foetale nood,...). Dit noem je een inleiding of inductie van de baring. Het is dus een medische interventie die ingrijpt in het natuurlijke proces van de baring.
 

Wat is afwachten?

Je uitgerekende datum ligt op 40 weken zwangerschap. Uit onderzoek blijkt echter dat er geen exacte bepaling van je bevallingsdatum mogelijk is. Variatie is mogelijk omwille van etniciteit, lengte en variaties van de menstruatiecyclus, de timing van de ovulatie, pariteit (het aantal keren dat een vrouw bevallen is) en gewicht van de moeder. Als je tussen 37 en 42 weken spontaan in arbeid gaat, spreken we van een normale bevalling.

Afwachten wil dus zeggen dat je bevalling in de periode van 37 tot 42 weken zwangerschap spontaan begint. In België krijg je hiervoor de tijd tot ongeveer 41 weken en 0 tot 5 dagen afhankelijk van het ziekenhuis. Bij een thuisbevalling wacht men vaak tot 42 weken. Uit onderzoek blijkt dat 99% van alle vrouwen vóór 42 weken zijn bevallen.

 

inleiden of afwachten

Epidemiologische trends inleidingen in Vlaanderen

In Vlaanderen is het aantal inleidingen het afgelopen decennium toegenomen van 23,8% in 2011 tot 27% in 2021. Het aantal inducties lag in 2021 lager in Vlaanderen dan in het Brussels Gewest (32%) en Wallonië (30,7%). De inductiegraad was het hoogst bij moeders van 40 jaar en ouder in vergelijking met jongere moeders. Er is een sterk wisselend aantal inleidingen in de verschillende Vlaamse materniteiten, variërend van 14% tot 40,1% in 2021 (Goemaes et al., 2022). 

 

De keuze

VBOV vzw onderzocht de recente wetenschappelijke literatuur en vond géén eenduidig positieve of negatieve effecten van inleiden als de vrouw langer dan 41 weken zwanger is. M.a.w. enkel het feit dat je de 41 zwangerschapsweken nadert is géén reden om je routinematig in te leiden.

Inductie van de arbeid op 41 weken kan het toch al geringe risico op perinatale sterfte mogelijk verminderen, hoewel het optimale tijdstip voor het aanbieden van inductie vanaf 41 weken onduidelijk blijft. Absolute risico's op perinatale sterfte bij een spontane bevalling na 41 weken zijn klein. De zorgcontext en bevallingsomgeving, de voorkeuren van zorgverleners, jouw voorkeuren en kenmerken, blijken allemaal een rol te spelen.

Sommige wetenschappelijke studies wijzen bovendien op mogelijk gunstigere uitkomsten van inductie voor moeders als ze bepaalde zwangerschapscomplicaties hebben (bv. hoge bloeddruk en zwangerschapsvergiftiging). Andere studies daarentegen wijzen op het feit dat inductie op 41 weken géén verschil maakt voor perinatale sterfte of tot ongunstige resultaten voor moeder en kind leidt (bv. meer instrumentele bevallingen (gebruik van vacuümpomp (ventouse) of een verlostang (forceps) tijdens de bevalling), epidurale verdoving, meer bloedverlies na de bevalling). Of inductie van de baring op 41 weken tot minder of meer keizersnedes leidt is eveneens niet duidelijk af te leiden uit de wetenschappelijke studies.

Hou ook rekening met het feit dat een inductie kan falen. D.w.z. dat ondanks de gebruikte inductiemethode (mechanisch of medicatie) geen weeën op gang komen. Dan zal er een keizersnede ingepland worden.

Uit onderzoek blijkt verder dat een inleiding tot hogere weeënpijn kan leiden en dat het belangrijk is dat ouders evenwichtige en objectieve informatie krijgen over alle voordelen en risico's van beide bevallingsopties, zowel voor moeder als kind én op korte en lange termijn.

Kortom, jij hebt dus de vrije keuze tussen inleiden of afwachten. Jij hebt het recht om geïnformeerd toe te stemmen of te weigeren. Jouw voorkeuren, je individuele risicoprofiel en zorgcontext spelen allemaal een rol. Onthoud ook dat je op eender welk moment in je zwangerschap van gedachten mag veranderen.

 

Voordelen en nadelen van inleiden

 

Voordelen Nadelen
  • Mogelijk lagere kans doodgeboorte en neonatale sterfte, alhoewel absolute voordelen klein zijn
  • Mogelijk lagere kans op opname van de baby op een afdeling neonatale intensieve zorgen
  • Mogelijk lagere kans op hypertensie en pre-eclampsie
  • Mogelijk hogere kans op negatieve bevallingservaring
  • Mogelijk hogere kans op intensere weeënpijn
  • Mogelijk meer nood aan pijnstilling (waaronder epidurale verdoving)
  • Mogelijk hogere kans op andere medische interventies die gepaard gaan met inductie (bv. continue bewaking van de harttonen van je baby, instrumentele bevalling (gebruik van ventouse of forceps), episiotomie)
  • Mogelijk hogere kans op meer bloedverlies na de bevalling
  • Geen thuisbevalling of bevalling in geboortehuis mogelijk
  • Mogelijk langer verblijf in het ziekenhuis van opname tot ontslag
  • Mogelijke bijwerkingen van verschillende inductiemedicatie

 

 

Hoe kan je van een inleiding een positieve bevallingservaring maken?

  • Bespreek grondig alle voordelen en nadelen van inductie met je gynaecoloog en vroedvrouw. Neem je tijd om je behoeftes, zorgen en twijfels helder te krijgen en alle vragen uit te klaren. Misschien wil je ook een tweede opinie vragen, of de ervaringen van andere ouders aftoetsen? 
  • Gebruik de B.R.A.I.N.S. methode om je beslissing te nemen.
  • Als je graag zo natuurlijk mogelijk wil bevallen, bespreek dan met je gynaecoloog en vroedvrouw hoe je met zo min mogelijk interventies je ingeleide bevalling kunt beleven
  • Als je bang bent voor controleverlies en het onbekende, verken dan of je tijdens je zwangerschap yoga, mindfulness, hypnobirthing en andere ontspanningstechnieken kunt leren om je te helpen hiermee beter om te gaan.
  • Een inleiding gebeurt in het ziekenhuis. Als je opgevolgd wordt door een zelfstandige vroedvrouw, kan het zijn dat ze je niet verder mag begeleiden in het ziekenhuis. Dit verschilt per ziekenhuis. Informeer vooraf welke mogelijkheden er nog zijn om continue zorg te krijgen. Misschien mag je vroedvrouw ter ondersteuning meekomen naar het ziekenhuis.
  • Er zijn verschillende methoden om je bevalling in te leiden. Er kunnen mechanische methoden gebruikt worden (bv. strippen van de vliezen, Cookballon, ….) of medicatie, afhankelijk van de rijpheid van je baarmoederhals en of je vliezen al dan niet (spontaan of kunstmatig) zijn gebroken. Bespreek de voordelen en risico’s van de verschillende inductiemethoden met je zorgverlener.
  • Vraag een draadloze CTG tijdens je arbeid zodat je meer bewegingsvrijheid hebt en in bad kunt gaan.
  • Omdat de weeën na een inductie mogelijk wat intenser zijn, is het belangrijk dat je ook dan lekker in beweging blijft en frequent van houding wisselt. Ook als je een epidurale verdoving hebt, zijn er heel wat bewegingsmogelijkheden. Neem een kijkje op www.bewegingsvrijheid.be voor meer inspiratie. Maak ook gebruik van ontspanningstechnieken zoals bv. massage, ademhalingstechnieken, mindfulness, hypnobirthing,.. enz., om met de intensiteit van de weeën om te kunnen gaan.
  • Hou er rekening mee dat je verblijf in het ziekenhuis langer kan duren omdat je baarmoederhals misschien nog moet rijpen en de weeën pas nadien op gang gebracht kunnen worden. 
  • Een inleiding op 39 weken wordt niet aanbevolen.
zijlig
zittend

 

Hoe kan je van wachten op je spontane weeën een positieve ervaring maken?

  • Bespreek grondig alle voor- en nadelen van spontaan wachten met je gynaecoloog en vroedvrouw. Neem je tijd om je behoeftes, zorgen en twijfels helder te krijgen en alle vragen uit te klaren. Misschien wil je ook een tweede opinie vragen, of de ervaringen van andere ouders aftoetsen? 
  • Gebruik de B.R.A.I.N.S. methode om je beslissing te nemen.
  • Als je bang bent voor controleverlies en het onbekende, verken dan of je tijdens je zwangerschap yoga, mindfulness, hypnobirthing en andere ontspanningstechnieken kan leren om je te helpen hiermee beter om te gaan.
  • Laat je na 40 weken zwangerschap extra opvolgen door bv. bijkomende echografie om de hoeveelheid vruchtwater te monitoren en één of meerdere CTG's of Doppler om de hartslag van je baby te controleren. Observeer ook of je je baby dagelijks regelmatig voelt bewegen.
  • Bespreek met je vroedvrouw eventuele alternatieven om je bevalling spontaan op gang te brengen (bv. bewegingen, …)
  • Langer wachten dan 42 weken is tegenaangewezen.