FAQ coronavirus

De Hoge Gezondheidsraad beveelt sterk aan dat zwangere vrouwen zich laten vaccineren, ongeacht wanneer tijdens de zwangerschap. Zwangere vrouwen die besmet raken met COVID-19 lopen immers een hogere kans op ernstige ziekte en op een premature bevalling met gezondheidsrisico's voor de baby. Deze vrouwen kunnen zich prioritair laten vaccineren met een mRNA-vaccin. De huisarts geeft zijn/haar zwangere patiënten door. 

Wil je zwanger worden, ook dan wordt sterk aanbevolen om je te laten vaccineren.

• Bekijk de video waarin Isabelle Dehaene van de Vrouwenkliniek UZ Gent toelicht waarom coronavaccinatie tijdens je zwangerschap belangrijk is.
• Lees het advies van de Hoge Gezondheidsraad inzake SARS-CoV-2-vaccinatie met behulp van een boodschapper RNA-vaccin van zwangere vrouwen, vrouwen die zwanger willen worden of vrouwen die borstvoeding geven

Lees hier meer over coronavaccinatie tijdens de zwangerschap

Bron: https://www.laatjevaccineren.be/veelgestelde-vragen

VBOV werkte mee aan het uitwerken van een sensibiliseringscampagne i.v.m. het vaccineren van zwangeren. We roepen op om de affiche mee te verspreiden.

De keuze om thuis te bevallen is een individuele keuze van aanstaande ouders waarbij angst om het coronavirus op te lopen in het ziekenhuis geen goede motivatie is. Ook om overbelasting in ziekenhuizen te vermijden is een thuisbevalling niet de juiste uitweg. De eerstelijn is niet klaar om een plotse grote stijging van het aantal thuisbevallingen op te vangen. We raden de thuisbevalling dan ook niet aan als ultieme oplossing in deze uitzonderlijke tijden. Indien een thuisbevalling reeds voorbereid is, kan deze zeker doorgaan met dezelfde afspraken en goede begeleiding van een ervaren vroedvrouw. 

Coronamaatregelen alleen zijn niet het juiste motief om thuis te bevallen, dit dient telkens per vraag bekeken te worden. Hierbij nog een aanvullende nota van de werkgroep vroedvrouwen die autonoom bevallingen doen. We vragen uw aandacht ook voor dit statement van de Midwiferyunit network in aansluiting met dit onderwerp.

Ik nam PKU af bij een baby van een met Covid-19 besmette moeder. Moet ik hiervan melding melding maken op het kaartje voor het labo dat het kaartje onderzoekt?

De ingedroogde bloedvlekjes vormen geen risico wanneer het bloedkaartje niet aangeraakt wordt met de blote hand/vingers. Manipulatie van extracties kunnen wel het virus bevatten: de laboranten dragen handschoenen en dragen een mondmasker zodat besmettingsrisico uitgesloten is. 
Het is wel aan te raden om de gekende “besmettingen” op het bloedkaartje vooraan te markeren als C+.

Antwoord per mail van het labo in het UZA

Hoe dient de communicatie te gebeuren bij ontslag van een Covid-19 positieve mama?

Deze informatie is essentieel en dient door de thuiszorg vernomen te worden op een correcte manier. We adviseren dat in deze casus de vroedvrouw uit het ziekenhuis telefonisch contact opneemt met de vroedvrouw uit de thuiszorg, ook indien dit niet de gewoonte is in het ziekenhuis. Deze informatie dient gedeeld te worden voor de vroedvrouw haar huisbezoek uitvoert zodat ze de geschikte beschermende maatregelen kan treffen.  

UZ Leuven ontwikkelde een folder voor de ouders waarbij de mama covid-19 positief is die worden meegegeven bij ontslag uit de materniteit. Deze folder mag gedeeld worden. 

Deze flyer i.v.m. bepaalde richtlijnen mag meegegeven worden bij het ontslag van covid-19 positieve mama's.  

Denkpiste vanuit het ziekenhuis: babybad wordt tussen elk babybadje ontsmet en de gezamenlijke badkamers worden met strengere regels gehanteerd. 
Het “nieuwe normaal” zal van dien aard zijn dat ieder contact met een moeder/zwangere vrouw een laag risico bevat tussen patiënten onderling en met de zorgverleners, dus een bescherming inbouwen is standaard care geworden.

(d.d. 19/06/2020)

Met terugwerkende kracht vanaf 14/03/2020 tot het einde van de crisisperiode kunnen vroedvrouwen alle verstrekkingen attesteren die ze doen op afstand met daarbij de vermelding van pseudocode 792433 voor videocommunicatie op het getuigschrift. De tarieven zijn dus voor alle verstrekkingen dezelfde als in de normale situatie. Lees meer op de website van het RIZIV.

Voorwaarden

We willen de aandacht vestigen dat een consultatie op afstand niet zomaar een telefoontje is waar je in een paar minuten tijd een advies geeft, dit wordt niet als consult op afstand gerekend. Weet dat er bepaalde criteria zijn waaraan deze consultatie aan dient te voldoen:

• Communicatiemiddel
  • Het communicatiemiddel voor verstrekking “op afstand”  moet verplicht een end-to-end encryptering bevatten.
  • De collectieve voorbereiding op de bevalling blijft mogelijk indien gebruikt wordt gemaakt van de technologie van een interactieve  “webinar ”:  de deelnemers kunnen de sessie rechtstreeks thuis volgen, u zien, u horen en u indien gewenst vragen stellen.
  • Uw patiënt moet zijn informed consent geven voor een verstrekking zonder fysieke aanwezigheid.
  • Uw patiënt moet in de mogelijkheid verkeren om deze verstrekking zonder fysieke aanwezigheid te volgen (hij moet bijvoorbeeld een computer hebben en kunnen gebruiken).
• Realistische duur van de verstrekking
  • De bepalingen in de nomenclatuur over de minimale duur van de verstrekkingen, de cumulatie van verstrekkingen en het dossier van de rechthebbende blijven van toepassing als u de verstrekking uitvoert zonder fysieke aanwezigheid bij de patiënt.
• Continuïteit van zorg (uitzondering voor dringende interventies),
• Beperking in aantal sessies per zorgverstrekker (=kwaliteitsgarantie),
• Vast tarief
• Derdebetaler mogelijk of reeds verplicht voorzien

benieuwd welke tool hiervoor geschikt is? Ehealth somt een overzicht op van de platformen die gebruikt kunnen worden voor raadplegingen zonder fysiek contact. 

Te gebruiken codes en pseudocodes

Gebruik als vroedvrouw de bestaande nomenclatuurnummers, waaraan u de pseudocode 792433 toevoegt indien de verstrekking is uitgevoerd zonder fysieke aanwezigheid bij uw patiënt.

• Maakt u gebruik  van het individueel getuigschrift voor verstrekte hulp? Vermeld dan de pseudocode 792433 in de kolom naast de nomenclatuurcode (kolom zonder titel).
• Gebruikt u verzamelgetuigschrift? Vermeld dan de pseudocode in de kolom rechts van de kolom met het opschrift "Totaal".
• Factureert u de verstrekking via een elektronisch facturatiebestand, dan moet de pseudocode in de zone “betrekkelijke verstrekking” van dit bestand vermeld worden.

U kunt de derdebetalersregeling toepassen, maar het is niet verplicht.
Uw honorarium en de terugbetaling en het deel dat door de patiënt verschuldigd blijft (remgeld) blijven hetzelfde en volgen dezelfde regels als voor een gelijkwaardige verstrekking met fysieke aanwezigheid

Voorschrijvers mogen de RID-code van het elektronisch voorschrift aan de patiënt bezorgen in plaats van het papieren bewijs.

Om de verspreiding van het virus Covid-19 tegen te gaan is het voor voorschrijvers van geneesmiddelen mogelijk – met de toestemming van de patiënt – om geen papieren bewijs van elektronisch voorschrift aan de patiënt te bezorgen, maar wel de RID-code van het voorschrift via een andere communicatiemethode (e-mail, telefoon, Skype, enz.).
Lees meer op de website van het RIZIV.

Strategische voorraad

De afgelopen maanden hebben vroedvrouwen die actief zijn in de ambulante sector een strategische voorraad ontvangen.
Lees meer op https://www.health.belgium.be/nl/strategische-reserve-van-bescherming-materiaal-voor-de-ambulante-zorg

Voor elke zorgverlener wordt er een pakket voorzien met de volgende persoonlijke beschermingsmiddelen:

➢ 400 handschoenen

➢ 50 schorten

➢ 1 bril

➢ 1.000 chirurgische mondmaskers

Collega's in je buurt/vroedvrouwenkring

Bevraag je collega's in je omgeving of hoor rond binnen je vroedvrouwenkring. 

We doen ook nog eens een oproep om solidair te zijn onder collega's en beschermingsmateriaal onderling te verdelen bij nood.

EersteLijnsZones (ELZ)

Eerstelijnszones zijn opgericht om het werk van lokale overheden, zorg- en hulpverleners beter op elkaar af te stemmen. Vele ELZ's  

Weet je niet niet tot welke ELZ je behoort? www.eerstelijnszone.be 

Andere initiatieven

• Gemeentebestuur, huisartsen, .... 
• Op de website wijhelpenmee.be van de Coronadenktank kunnen zorgverleners beschermingsmateriaal aanvragen dat gedoneerd is

UZ Leuven stelt al zijn opleidingsmateriaal over COVID-19 gratis ter beschikking van andere ziekenhuizen en zorginstellingen. 

https://www.uzleuven.be/nl/opleidingsmateriaal-covid-19

• Hygiene
• Omkleden

Elke vroedvrouw uit de eerstelijnszorg die fysieke consulten/bezoeken gedaan heeft tijdens de periode van 4 mei 2020 tot 30 juni 2021 zal een extra premie ontvangen voor beschermingsmateriaal van € 2,5 per fysiek contact in die periode (met een maximum van 200 prestaties per maand). Dit zal uitbetaald worden door de verzekeringsinstellingen. De premie zal automatisch uitbetaald worden, de vroedvrouw moet daar geen extra administratie voor doen. Registreer wel tijdig een rekeningnummer geregistreerd in de MyRiziv-service . De ziekenfondsen zullen dit rekeningnummer namelijk gebruiken voor de uitbetaling.
Hou er rekening mee dat je tijdig je prestaties tarifeert. Wettelijk gezien heb je daar 2 maanden de tijd voor. 

Lees hier meer over het tijdstip van betaling en de stappen die je moet ondernemen.

Algemeen is het dragen van een mondmasker niet aangeraden voor kinderen. Lees het volledige advies van Kind en Gezin bij de FAQ op de website van Opgroeien. 

Lees meer over het dragen van een mondmasker op info-coronavirus.be

Vroedvrouwen kunnen hun beroep blijven uitoefenen indien ze milde symptomen vertonen, mits het gebruik van een beschermend mondmasker. In geval van koorts > 37.5°C, kunnen ze niet langer blijven werken en dienen ze thuis te blijven.

COVID-19 wordt erkend als een beroepsziekte voor werknemers in bepaalde sectoren. Dit betekent dat zij aanspraak kunnen maken op een vergoeding als zij door de ziekte zijn getroffen en dit door middel van een laboratoriumtest werd gediagnosticeerd (behalve in ernstige uitzonderlijke gevallen).

Zelfstandigen komen hier niet voor in aanmerking aangezien ze niet gedekt worden voor beroepsrisico's (beroepsziekten en arbeidsongevallen) binnen de sociale zekerheid. 

Lees meer op de website van FEDRIS.

Als er een klacht ingediend wordt omdat je als vroedvrouw het Covid-19 virus zou overgebracht hebben, valt dit onder het luik rechtsbijstand. De vroedvrouw die aangesloten is bij de groepspolis van de VBOV kan contact opnemen met de verzekeraar voor bijstand door het kantoor Adamo. Er wordt afgesproken met Mr. Vande Moortel voor de klachtenbehandeling. Dit is gedekt tot 2.500 € per verzekerde.  

Wanneer tegenpartij een gerechtelijke procedure start en schadevergoeding eist, eindigt de klachtenbehandeling en valt dit onder de waarborg “Schade “ die dan door de BA (=Burgerlijke Aansprakelijkheid) verzekering wordt overgenomen.

Agenstchap Zorg en Gezondheid: Help de Helpers: vrijwilliger of extra werkkracht

De Vlaamse overheid lanceerde Help de Helpers (www.helpdehelpers.be), een intelligent platform dat het vrijwilligersaanbod zo goed mogelijk matcht aan de noden van de zorgsector.

Zorgvoorzieningen kunnen zich op dit platform registreren en vervolgens snel en gericht op zoek gaan naar passende en beschikbare vrijwilligers of extra (tijdelijke) werkkrachten. De zorgvoorzieningen kunnen zelf rechtstreeks contact opnemen met de geschikte kandidaten. Zorg en Gezondheid komt niet tussen wat betreft afspraken over arbeidsregeling, vergoeding en verzekering.

Behalve de medische reserve van Zorg en Gezondheid bevat Help de Helpers ondertussen ook niet-medische profielen (voor bv. logistiek of administratief werk). Nieuwe (medische of niet-medische) geïnteresseerden kunnen zich rechtstreeks op het platform aanmelden.

Wet 6 november 2020 om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn.

Het KB 25/3/2021 heeft de inwerkingtreding verlengd tot 1 oktober 2021.

Dit zijn de voorwaarden:

 Art. 2. In het kader van de COVID-19-coronavirusepidemie mogen de in artikel 46 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen bedoelde activiteiten worden uitgeoefend door personen die daartoe bij of krachtens die wet niet bevoegd zijn, op voorwaarde dat de volgende voorwaarden cumulatief vervuld zijn :

  1° wanneer, bij ontstentenis van een voldoende aantal wettelijk bevoegde personen om deze activiteiten te verrichten, vastgesteld door de verantwoordelijke arts of de verantwoordelijke verpleegkundige, of bij hun afwezigheid door de federale gezondheidsinspecteur, de epidemie het noodzakelijk maakt om deze activiteiten te verrichten. Na uitputting van alle andere bestaande middelen om wettelijk bevoegde personen te mobiliseren, is de mobilisatie van niet-wettelijk bevoegde personen het laatste redmiddel;

  2° de activiteiten worden prioritair toevertrouwd aan de personen wier opleiding het dichtst aansluit bij dat van verpleegkundige, en zulks naargelang van :

  a) de behoeften aan verplegend personeel in het kader waarin de zorg wordt verstrekt, en

  b) de complexiteit van de te verstrekken verpleegkundige zorg;

  3° de verantwoordelijke arts of de verantwoordelijke verpleegkundige beslist over de verdeling van de personen die op basis van deze wet gemachtigd zijn om de verpleegkunde uit te oefenen binnen een gestructureerd zorgteam. Dat gestructureerd zorgteam bestaat onder andere uit een coördinerend verpleegkundige die, in geval er toevertrouwde medische handelingen worden verricht, samenwerkt met een arts. De coördinerend verpleegkundige stuurt het zorgteam aan;

  4° de coördinerend verpleegkundige van het gestructureerde zorgteam bepaalt de activiteiten die hij toevertrouwt en de personen van het team aan wie hij deze toevertrouwt, rekening houdend met hun opleidingen en hun vaardigheden;

  5° voorafgaand aan het uitoefenen van de activiteiten wordt een opleiding gevolgd. Deze opleiding wordt gegeven door een verpleegkundige of een arts, zowel wat de uitoefening van de activiteiten betreft als inzake de maatregelen ter bescherming van de gezondheid die nodig zijn om de activiteiten uit te oefenen. De opleiding wordt aangepast aan de kennis en de vaardigheden van de personen die op grond van deze wet gemachtigd worden;

  6° de activiteiten worden uitgeoefend onder het toezicht van de coördinerend verpleegkundige, die bereikbaar moet zijn. De fysieke aanwezigheid van de coördinerend verpleegkundige is hiervoor niet vereist;

  7° de personen die verantwoordelijk zijn voor het kader waarin de activiteiten worden uitgeoefend, vergewissen zich van de stand van zaken inzake de aansprakelijkheids- en arbeidsongevallenverzekering.

Dus vroedvrouwen afgestudeerd na 1/10/2018 vallen onder deze voorwaarden en zouden dus in theorie wel tijdelijk op een dienst buiten hun wettelijk toegelaten beroepsterrein kunnen tewerkgesteld worden.

MAAR

Bij KB 13/12/2020 is de lijst met niet-toegelaten handelingen sterk uitgebreid, zie bijlage, bv.

  - Zuurstoftoediening

  - Luchtwegenaspiratie en drainage

  - Verpleegkundige zorgen aan en toezicht op patiënten met een kunstmatige luchtweg

  - Gebruik van en toezicht op toestellen voor gecontroleerde beademing

   - alle C-handelingen.

Vaccineren is wel toegelaten, belangrijk in deze problematiek.

Dus de handelingen die mogen gesteld worden door niet-verpleegkundigen zijn beperkt en het effectief werken op een covid-afdeling lijkt hierdoor toch uitgesloten.

Dus wat de andere diensten betreft, dient toch wel rekening te worden gehouden met deze lijst. Per dienst moet het takenpakket op punt worden gesteld. 

Studenten kunnen terug mee naar de gezinnen, rekening houdend met de richtlijnen beschreven in de folder 'Vroedvrouwenzorg in coronatijden'.

Kind & Gezin

• https://www.opgroeien.be/veelgestelde-vragen-coronavirus
• https://www.kindengezin.be/gezondheid-en-vaccineren/ziek/coronavirus/ 

update dienstverlening van Kind en Gezin

Algemene informatie kan geconsulteerd worden via  info-coronavirus.be

Corona informatie voor doelgroepen

• Meertalige informatie
• Doven - filmpje gebarentaal 
• Analfabeten en laaggeletterden - filmpje

Corona informatie voor (toekomstige) ouders

• Care4education biedt vroedvrouwen filmpjes aan die aan de zwangere vrouwen en bevallen moeders kunnen doorgegeven worden. Dit is een fijne aanvulling van de persoonlijke tele-gesprekken. Kijk maar even mee naar deze informatiefilmpjes. 

Mentaal welzijn van (toekomstige) ouders

• Een Facebookpagina mentale zorgen en corona en zwangerschap: https://www.facebook.com/Mentale-zorgen-bij-corona-en-zwangerschap-112023133769673/
• Download de flyer 'Coping with stress during the 2019-nCoV outbreak' van de WHO met adviezen om om te gaan met stress.
• WHO brengt 6 leuke infographics uit over gezond ouderschap thuis in tijden van covid-19. Je kunt ze hier downloaden. 
• De provinciale werkgroep “Infant Mental Health” schreef een brief naar de beleidsmakers met feedback over de impact van corona en beleid hierrond m.b.t. samenwerking inzake zorg voor (aanstaande) ouders en hun jonge kinderen. Lees de brief hier.

• Het Ministerie van Defensie (NL) stelde tips en adviezen op voor de mentale gezondheid van zorgprofessionals.
• De Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen (VVPK) startte samen met de collega's van Zorgnet - Icuro het platform https://www.dezorgsamen.be/. Het platform wil de vele zorgverleners in het veld ondersteunen.
• Ook op de website van VVPK vind je heel wat info en tips die kunnen helpen om mentaal gezond te blijven in deze crisis.

Als dit gebeurt bij een zwangere is dit een autonome bevoegdheid van de vroedvrouw in het kader van art. 4, §2, 10° KB 1991.

KB 1991 mbt de uitoefening van de vroedvrouw stelt:

Art. 4. § 1. Gedurende het toezicht op het verloop van de zwangerschap moet (de houder of houdster van de beroepstitel van vroedvrouw) de zwangere vrouw aanzetten om zich aan een medisch onderzoek te onderwerpen (tijdens het eerste en het laatste trimester van de zwangerschap). 

  § 2. (De houder of houdster van de beroepstitel van vroedvrouw) mag de diagnose van de zwangerschap stellen en moet zwangerschappen met verhoogd risico opsporen (door indien nodig een of meerdere van de volgende onderzoeken en handelingen te verrichten) of door erop toe te zien dat deze uitgevoerd worden : 

  1° het wegen;

  2° urine-onderzoek;

  3° meten van de bloeddruk;

  4° meten van de hoogte van de baarmoederfundus;

  5° abdominale palpatie;

  6° beluisteren van de foetale harttonen;

  7° vaginaal toucher en speculum onderzoek;

  8° (toezicht door cardiotocografie;) 

  9° aanvraag voor echographisch onderzoek uit te voeren door een gespecialiseerd geneesheer;

  10° aanvragen van bloedonderzoeken en andere aanvullende onderzoeken in het kader van de uitoefening van het beroep.

Buiten deze situatie is het een verpleegkundige B2-handeling, 'staalafneming' en dient er een voorschrift van de arts te zijn. 

Zie verder ivm de staalafneming in centra in het algemeen en de bevoegdheid van de vroedvrouw: https://www.domusmedica.be/actueel/staalname-door-andere-zorgberoepen.

Per mei 2021 Marlies Eggermont